انواع زخم های باز و بسته ؛ درمان زخم و روش های مراقبت از زخم

زخم : به آسیب های که موجب می شود پوست خراشیده یا پاره , بریده ,سوراخ و دریده شود ، همچنین جدا شدن بخشی از پوست یا گوشت از بدن را زخم می گویند ، زخم ها به دو دسته زخم های باز و زخم های بسته که میتوان پارگی و بریدگی را از نوع زخم های باز تلقی کرد و کوفتگی را در بخش زخم های بسته قرار داد. با آرسینه همراه باشید.

انواع زخمهای باز

زخمهای شکافدار یا بریدگی‌ها

در این زخم دیواره زخم منظم و مستقیم است که با وسایل برنده مثل چاقو ، شیشه و غیره ایجاد می‌شود این زخمها می‌تواند سطحی باشد که تنها لایه‌های بیرونی پوست از بین می‌رود و یا عمقی باشد که می‌تواند تمام ضخامت پوست و یا نسوج زیر پوستی ، عضلات ، عروق خونی و اعصاب را درگیر کند. این زخمها همراه با خونریزی زیاد و التیام سریع می‌باشد.

زخمهای پاره پاره

در این نوح زخم لبه‌های زخم نامنظم و ناهموار هستند و ممکن است بر اثر تماس با سیم خاردار برخورد ترکش خمپاره و یا گاز گرفتگی حیوانات ایجاد شود التیام این زخم به کندی صورت می‌گیرد و خونریزی کمتری دارد و معمولا آلوده هستند.

زخم های کنده

در این نوع زخم قسمتی از پوست از بدن جدا می‌شود و گاهی اوقات نسج زیر جلدی و عضله نیز کنده می‌شود که می‌تواند ناقص یا کامل باشد گاهی قسمت کنده شده در نزدیکی بدن مجروح پیدا می‌شود که در این صورت باید آن را همراه مجروح انتقال داد.

خراشیدگی

معمولا براثر ساییده شدن یا سر خوردن روی سطح زبر به وجود می‌آید. که لایه سطح پوست خراشیده می‌شود و زخم به رنگی قرمز روشن و با لکه‌های کوچک خون همراه است. این زخم نسبت به زخمهای دیگر خفیفتر و سطحی‌تر است و اغلب آلوده به غبار و کثافت است و به سادگی عفونی می‌شود.

زخمهای سوراخ شده

در این نوع زخمها ممکن است دیوار زخم منظم باشد، خونریزی کم و التیام به کندی صورت می‌گیرد.مانند زخمهای چاقو ، گلوله ، سوزن ، خار گیاه و حتی تیزی نرده. در این زخمها ممکن است صدمه داخلی شدید باشد اگر زخم عمیق باشد به علت نفوذ غبار یا ذرات ریز آلوده امکان عفونت وجود دارد.ضمنا زخمهای سوراخ شده خود به دو دسته تقسیم می شوند:

زخم گلوله

مانند ورود گلوله به بدن که ممکن است در بدن باقی بماند و یا این که از بدن عبور کند که در این صورت دو منفذ در بدن ایجاد می‌شود. این زخمها اغلب آلوده هستند به علت این که گلوله نسوج آسیب دیده گرد و غبار و ذرات لباس به داخل زخم کشیده می‌شوند و به همین دلیل زخم گلوله را باید آْلوده فرض کرد ضمنا زخم گلوله ممکن است منظم نباشد چون استخوان می‌تواند مسیر گلوله را منحرف کند.
زخم خنجر: مانند چاقو ، میخ یا سایر اجسام نوک تیز که در زخم می‌ماند.

انواع زخم های بسته

زخمهای کوفتگی

ضربه غیر برنده به بدن می‌تواند باعث له شدن و جداشدن لایه‌های عمقی‌تر پوست و نسوج زیر جلدی شود بدون این که خونریزی قابل روئیت باشد. در اثر آسیب دیدگی سلولها و عروق خونی مایع و خون در نسج آسیب دیده زیر پوست تجمع پیدا می‌کند و باعث ایجاد تورم و درد می‌شود و به رنگهای سیاه ، آبی و یا کبود مشخص می‌گردد. مانند خوردن چکش روی ناخن و غیره. تجمع موضعی خون در داخل بافتها را هماتوم گویند.

زخمهای له شده

در اینجا دیواره زخم نامنظم و خونریزی زیاد است و التیام به کندی صورت می‌گیرد. در صورتی که ضربه بسیار شدید باشد احتمالا علاوه بر آسیب وسیع به نسج نرم شکستگی هم به همراه دارد. این گونه مصدومین اگر له شدگی شدید داشته باشند معمولا علائم شوک هیپوولمیک یا شوک ناشی از کاهش حجم خون را نشان خواهند داد.

کمک‌های اولیه در مواجهه با بریدگی‌ها و خراشیدگی‌ها

1- در بریدگی‌ها ابتدا بهترین اقدام کنترل خونریزی به‌وسیله فشار مستقیم است. معمولا در بریدگی‌های کوچک، خونریزی با فشار دادن ظرف ۵ دقیقه بند می‌آید اما اگر خونریزی زیاد بود، چند پد گاز استریل روی آن بگذارید و فشار دهید و باید بالا و پایین و روی زخم را باندپیچی کنید و حتی اگر حس کردید خون بند آمده، بانداژ را تا رسیدن به یک مرکز درمانی برندارید.

2- حتما بعد از پانسمان و کنترل خونریزی در پایین محل بریدگی، نبض را بررسی کنید.

3- لبه‌های زخم را به هم نزدیک کنید و عضو را بی‌حرکت، بالاتر از سطح قلب قرار دهید تا درد و خونریزی آن کم شود.

4-  اگر جسم خارجی در زخم باقی مانده آن را خارج نکنید زیرا خونریزی شدت پیدا می‌کند. زخم را ضدعفونی و پانسمان کنید و مصدوم را به نزدیک‌ترین مرکز درمانی برسانید.

5- اگر در خراشیدگی‌ها خاک و ذرات آلوده به‌طور سطحی در پوست فرورفته، آن را به آرامی با آب و صابون بشویید و زخم را با بتادین، ضدعفونی و پانسمان کنید.

کمک‌های اولیه در مواجهه با له‌شدگی‌ها و کوفتگی‌ها

1- در کوفتگی‌های شدید و کبودشدگی می‌توانید در همان ساعات اول با استفاده از کمپرس سرد (با کیسه حاوی یخ)، درد و تورم را کاهش دهید که این کار معمولا خیلی خوب جواب می‌دهد.

اگر چند ساعت از ضربه گذشته بود، بهتر است از کمپرس گرم (گذاشتن کیسه آب گرم یا حوله گرم) برای کودک استفاده کنید.

2- هرگاه با تورم و کوفتگی قابل‌توجهی برخورد کردید، امکان وجود شکستگی همراه آن را درنظر داشته باشید. معمولا با لمس کردن و وارد آوردن فشار خیلی ملایم به عضو آسیب‌دیده می‌توان احتمال شکستگی را بررسی کرد.

3- حتی اگر مشکوک به شکستگی هستید، به هیچ عنوان عضو را حرکت ندهید. بهترین اقدام شما در این مواقع این است که عضو را بی‌حرکت نگه دارید و هرچه سریع‌تر کودک را به نزدیک‌ترین درمانگاه یا بیمارستان برسانید.

4- اگر در اثر افتادن یک جسم سنگین روی عضوی از بدن کودک، له‌شدگی ایجاد شود، باید مراقب 2 مورد باشید؛ یکی بروز شوک در کودک که این شوک در اثر حمله‌ور شدن مایعات میان‌بافتی به بافت آسیب‌دیده ایجاد می‌شود و دوم بروز «نشانگان له‌شدگی» که عارضه‌ای جدی و حتی کشنده است و در اثر تولید مواد سمی در بافت عضلانی آسیب‌دیده ایجاد می‌شود و باعث نارسایی کلیه خواهد شد.

راه‌های بهبود زخم‌های پوستی

– روزانه ۱۰۰۰ میلی گرم ویتامین C مصرف کنید تا زخم به سرعت بهبود یابد.
– ویتامین E ,آنتی اکسیدان است و موجب بهبود بافت پوستی می‌شود.
– اسید فولیک بهبود دهنده گردش خون و درمان کننده زخم پوستی می‌باشد.
– برای جلوگیری و بهبود زخم‌های پوستی، غذاهای پروتئینی را زیاد مصرف کنید.
– آلوئه‌ورا گیاهی است که زخم را بهبود می‌دهد. برای زخم‌های فشاری و زخم‌های مزمن پوستی, ژل آلوئه ورا را هر روز به گاز استریل بمالید و با آن محل زخم را پانسمان کنید.
– روغن پامچال برای تسریع گردش خون پاها و بهبود زخم‌های پوستی وریدی مفید است. مقدار ۱۵۰۰ میلی گرم روغن پامچال را با هر وعده غذایی مصرف کنید.

زخم فشاری

زخم فشاری که به نام زخم بستر نیز شناخته می‌شود,در مناطقی از بدن که جریان خون کم شده است, ایجاد می‌شود. این زخم در افرادی که دائما روی صندلی نشسته‌اند و یا بر روی تخت خوابیده‌اند, رخ می‌دهد.

زخم وریدی پوست

زخم وریدی پوست یک نوع زخم کم عمق می‌باشد. هنگامی که وریدهای (سیاهرگ‌های) پا,خون را به سمت قلب برنمی گردانند, این مشکل پیش می‌آید. این مشکل غالبا بین قوزک پا و نرمه ساق پا ایجاد می‌شود. زخم وریدی پوست به کندی بهبود می‌یابد و گاهی این زخم برمی گردد
علل زخم وریدی
سیاهرگ‌ها دارای دریچه‌ای به سمت قلب می‌باشند. در نارسایی وریدی, دریچه‌ها آسیب می‌بینند و خون به جای بالا رفتن, به سمت پایین می‌رود. خون ممکن است در بافت‌های اطراف سرازیر شود. این سرازیر شدن منجر به تجزیه بافت و ایجاد زخم می‌گردد.
رگ‌هایی که مسدود شده‌اند نیز یکی از علل زخم‌های وریدی هستند.

درمان زخم وریدی

اولین درمان عبارت است از بهبود گردش خون. برای این کار:
– پاهای خود را بالاتر از قلب بگذارید. برای این کار می‌توانید از بالشت استفاده کنید.
– جوراب‌های مخصوص واریس بپوشید. این‌ها از برگشت خون به پایین جلوگیری می‌کند.
– از زیاد ایستادن و یا نشستن خودداری کنید.
– پیاده روی روزانه را فراموش نکنید. پیاده روی باعث تسهیل گردش خون می‌شود.
– برای تسریع بهبود زخم,پزشک بافت‌های مرده را از زخم جدا می‌کند.
– بعد از بهبودی زخم, پوشیدن جوراب‌های واریس را ادامه دهید. موقع خواب یا استحمام,این جوراب‌ها را از پا درآورید.

اگر زخم ظرف چند ماه بهبود نیافت, پزشک ممکن است توصیه‌هایی به شما کند، از جمله:
– مصرف آنتی بیوتیک
– پیوند پوست, برای زخم‌های عمیق و یا دیر بهبود یافته
– عمل جراحی ورید از عود دوباره زخم جلوگیری می‌کند.