۵ ژوئن هر سال (مصادف با ۱۵ خرداد در تقویم شمسی)، به عنوان روز جهانی محیط زیست نام‌گذاری شده است. این مناسبت جهانی توسط سازمان ملل متحد با هدف افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت حفظ محیط زیست و ترغیب دولت‌ها به اقدام عملی در مقابله با تخریب طبیعت پایه‌گذاری شده است.
تاریخچه روز جهانی محیط زیست
در سال ۱۹۷۲ میلادی، نخستین کنفرانس جهانی محیط زیست با عنوان «انسان و محیط زیست» در استکهلم سوئد برگزار شد. هم‌زمان با این رویداد، مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه‌ای تصویب کرد که منجر به تأسیس “برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد” یا UNEP شد. از آن زمان، ۵ ژوئن هر سال با برگزاری مراسم متنوعی در سراسر جهان گرامی داشته می‌شود.
اهداف برگزاری روز جهانی محیط زیست
- بخشیدن چهره انسانی به موضوعات زیست‌محیطی
- توانمندسازی مردم برای اقدام در جهت توسعه پایدار
- افزایش بینش عمومی نسبت به نقش جوامع در حفظ محیط
- ترویج مشارکت بین‌المللی برای آینده‌ای امن‌تر
فعالیت‌هایی که در این روز انجام می‌شود:
در سراسر جهان، فعالیت‌های نمادینی برگزار می‌شود؛ از جمله:
- راهپیمایی‌های زیست‌محیطی
- مسابقات نقاشی و مقاله‌نویسی در مدارس
- همایش‌های دوچرخه‌سواری
- درختکاری و پاکسازی طبیعت
- اجرای نمایش‌های خیابانی
- برنامه‌های بازیافت و استفاده مجدد از مواد دورریختنی
شعار هر سال و نقش کشور میزبان
هر سال یک کشور میزبان مراسم اصلی این روز است و با توجه به چالش‌های زیست‌محیطی آن کشور، شعار و موضوع سال انتخاب می‌شود. این شعار در برنامه‌های آموزشی، فرهنگی و اجتماعی آن سال نقش پررنگی دارد.
محیط زیست چیست و چرا اهمیت دارد؟
محیط زیست شامل همه چیزهایی است که در اطراف ما وجود دارد؛ از جمله هوا، آب، خاک، گیاهان، حیوانات و میکروارگانیسم‌ها. تخریب محیط زیست تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم بر زندگی ما دارد؛ از آلودگی هوا و کم‌آبی گرفته تا وقوع سیل و انقراض گونه‌ها.
ماموریت UNEP در روز جهانی محیط زیست
UNEP تلاش دارد تا با اطلاع‌رسانی، الهام‌بخشی و توانمندسازی مردم، جامعه‌ای بسازد که بتواند بدون آسیب به نسل‌های آینده، کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشد. این سازمان بر شش محور اصلی تمرکز دارد:
- تغییرات اقلیمی
- مدیریت بحران‌ها
- حفظ اکوسیستم‌ها
- حمایت از دولت‌ها
- کاهش زباله‌های خطرناک
- مصرف و تولید پایدار
روز جهانی محیط زیست، تنها یک مناسبت نمادین نیست. این روز فرصتی است برای تأمل، آموزش، اقدام و حرکت جهانی به سوی دنیایی سالم‌تر. هر اقدام کوچک ما، گامی بزرگ برای نجات زمین است.
