روز جهانی صنایع دستی، هر سال در ۲۰ خرداد (۱۰ ژوئن) در سراسر جهان گرامی داشته میشود. این مناسبت فرصتیست برای ارج نهادن به ذوق، هنر و مهارت صنعتگران که با استفاده از مواد بومی و ابزارهای سنتی، آثاری ماندگار و ارزشمند خلق میکنند. صنایع دستی نهتنها نمادی از هویت فرهنگی ملتهاست، بلکه نقش مهمی در اقتصاد پایدار و گردشگری ایفا میکند.
پیشینه جهانی روز صنایع دستی
پس از پایان جنگ جهانی دوم، نگرانی درباره نابودی هنرهای سنتی افزایش یافت. نخستین همایش جهانی صنایع دستی در ۱۰ ژوئن ۱۹۶۴ با حضور نمایندگان بیش از ۴۰ کشور در نیویورک برگزار شد. در پایان این همایش، تصمیم به تأسیس «شورای جهانی صنایع دستی» گرفته شد. این شورا نهادی وابسته به یونسکو است که مقر آن در آمستردام هلند قرار دارد.
از آن سال، ۱۰ ژوئن به عنوان روز جهانی صنایع دستی شناخته میشود تا اهمیت این بخش از میراث فرهنگی بشری یادآوری شود.
نقش ایران در صنایع دستی جهانی
ایران در سال ۱۳۴۷ (۱۹۶۸ میلادی) به عضویت شورای جهانی صنایع دستی درآمد. جالب است بدانید از میان ۶۰۰ رشته صنایع دستی ثبتشده در یونسکو، حدود ۴۵۰ مورد متعلق به ایران است؛ که ۲۸۷ مورد تنها به استان اصفهان اختصاص دارد. ایران در حال حاضر سومین کشور برتر تولیدکننده صنایع دستی در جهان است.
پیشنهاد نامگذاری یک روز به عنوان روز جهانی صنایع دستی نیز در سال ۲۰۱۰ توسط ایران مطرح و مورد موافقت شورای جهانی قرار گرفت.
مراسم و فعالیتها در ایران
در روز جهانی صنایع دستی، بازارچهها، نمایشگاهها و برنامههای فرهنگی گوناگونی در شهرها و روستاهای ایران برگزار میشود. این رویدادها، فرصتی برای عرضه مستقیم محصولات هنرمندان به بازدیدکنندگان و معرفی فرهنگهای محلی است. اجرای موسیقی سنتی، کارگاههای آموزشی، مسابقات و نشستهای تخصصی از دیگر برنامههایی هستند که در این روز برگزار میشوند.
اهداف شورای جهانی صنایع دستی
شورای جهانی صنایع دستی، به عنوان یک نهاد غیردولتی و غیرانتفاعی، با اهداف زیر فعالیت میکند:
- پشتیبانی و آموزش صنعتگران برای ارتقاء سطح کیفی تولیدات
- حفظ صنایع دستی بهعنوان بخش مهمی از فرهنگ ملل
- تقویت ارتباط و همبستگی میان هنرمندان و صنعتگران کشورهای مختلف
روز جهانی صنایع دستی، فرصتی مغتنم برای زنده نگه داشتن هنرهای سنتی و حمایت از فعالان این عرصه است. این روز یادآور اهمیت صنایع دستی در تقویت هویت فرهنگی، توسعه پایدار و حفظ اصالتهای بومی در جهان مدرن است.
