چرا برخی‌ها از شنیدن موسیقی لذت نمی‌برند؟
قطع ارتباط شنوایی و پاداش؛ علت عدم لذت از موسیقی
برخی افراد از شنیدن موسیقی هیچ لذتی نمی‌برند، حتی اگر شنوایی سالم داشته باشند و از تجربه‌های دیگر زندگی لذت ببرند. پژوهشگران دانشگاه بارسلونا قطع ارتباط میان شبکه شنوایی و مدار پاداش مغز را علت اصلی این پدیده معرفی کرده‌اند.
تفاوت با سایر محرک‌های لذت‌بخش
تحقیقات قبلی نشان می‌داد حساسیت به لذت، ویژگی کلی است که همه محرک‌ها را شامل می‌شود. اما افرادی که دچار «ناتوانی ویژه در لذت بردن از موسیقی» هستند، فقط به موسیقی واکنش ضعیف دارند و نسبت به دیگر محرک‌ها مانند پول یا غذا، پاسخ طبیعی نشان می‌دهند.
شواهد تصویربرداری مغزی
تصویربرداری MRI نشان می‌دهد که فعالیت هسته آکومبنس، بخشی از سیستم پاداش مغز، هنگام شنیدن موسیقی در افراد معمولی افزایش می‌یابد، اما در کسانی که از موسیقی لذت نمی‌برند، این فعالیت کاهش یافته است. با این حال، پاسخ مغز به سایر لذت‌ها طبیعی است.
ابزار سنجش ناتوانی موسیقیایی
برای شناسایی این افراد، پژوهشگران پرسشنامه پاداش موسیقی بارسلونا (BMRQ) را طراحی کرده‌اند که پنج جنبه تعامل با موسیقی را می‌سنجد:
- موسیقی چگونه احساسات فرد را به حرکت درمی‌آورد.
- تأثیر موسیقی بر تغییر یا بهبود حال و هوا.
- نقش موسیقی در ارتباطات اجتماعی.
- تحریک حرکت یا رقص توسط موسیقی.
- جست‌وجو و تجربه موسیقی‌های جدید برای تنوع.
افرادی که امتیاز پایینی در این پنج بعد دارند، آهنگ محبوب به‌ندرت پیدا می‌کنند، از شنیدن موسیقی هیجان‌زده نمی‌شوند و واکنش عاطفی ضعیفی دارند.
نقش ژنتیک، محیط و آسیب‌های مغزی
علت پیدایش این وضعیت هنوز دقیق مشخص نیست، اما ژنتیک، محیط و آسیب‌های مغزی می‌توانند در از دست دادن انتخابی حس لذت نقش داشته باشند.
چشم‌انداز تحقیقات آینده
مارکو-پالارس، نویسنده مطالعه، معتقد است بررسی این مدارها می‌تواند راه را برای تحقیقات تازه درباره تفاوت‌های فردی و اختلالات مرتبط با پاداش مانند بی‌لذتی، اعتیاد یا اختلالات خوردن هموار کند.
منبع: Trends in Cognitive Sciences
