پژوهشی تازه در ژورنال Osteoporosis International تأیید می‌کند که میکروپلاستیک‌ها، این مهاجمان نامرئی زیست‌محیطی، حتی به بافت استخوان انسان هم نفوذ کرده‌اند و می‌توانند رشد و ترمیم استخوان‌ها را مختل کنند.
یافته‌های علمی
میکروپلاستیک‌ها ذراتی کوچک‌تر از پنج میلی‌متر هستند که به‌دلیل تجزیه پلاستیک‌های بزرگ‌تر یا به‌طور مستقیم در صنایع نفتی تولید می‌شوند. مطالعه‌ای مبتنی بر بررسی ۶۲ تحقیق علمی نشان می‌دهد این ذرات و نمونه‌های کوچک‌ترشان، نانوپلاستیک‌ها، قادر به ورود به اعماق بافت استخوانی از جمله مغز استخوان هستند و احتمالاً متابولیسم آن را برهم می‌زنند.
رودریگو بوئنو دِ اولیویرا، پژوهشگر دانشگاه ایالتی کمپیناس در برزیل، هشدار می‌دهد که این مواد پس از ورود به جریان خون در بافت استخوان جمع می‌شوند و مطالعات حیوانی ثابت کرده که این تجمع باعث کاهش رشد استخوان و تضعیف آن می‌شود.
اثر بر سلول‌های استخوانی
میکروپلاستیک‌ها به‌طور خاص بر عملکرد استئوکلاست‌ها، سلول‌های کلیدی در رشد و ترمیم استخوان، اثر می‌گذارند. اختلال در این سلول‌ها می‌تواند باعث ضعیف شدن ساختار استخوان و افزایش خطر شکستگی یا تغییر شکل آن شود. آزمایش‌ها در محیط آزمایشگاهی نشان داده‌اند که این ذرات:
- توانایی بقا و فعالیت سلول‌های استخوانی را کاهش می‌دهند
- روند پیری سلولی را سرعت می‌بخشند
- مسیر طبیعی تبدیل سلول‌ها به انواع مورد نیاز برای استخوان‌سازی را مختل می‌کنند
- باعث ایجاد التهاب می‌شوند
تهدید گسترده
همزمان با افزایش جهانی موارد پوکی استخوان، پژوهشگران احتمال می‌دهند که میکروپلاستیک‌ها در کنار عوامل شناخته‌شده مانند افزایش سن یا مصرف الکل، نقش تقویتی در بروز این بیماری داشته باشند.
با وجود هشدارهای مکرر، تولید پلاستیک جهانی همچنان رو به رشد است؛ سالانه حدود ۴۰۰ میلیون تن پلاستیک ساخته می‌شود و بیش از ۱٫۸ میلیارد تن گاز گلخانه‌ای وارد جو می‌شود. این روند تهدیدی دوگانه برای سلامت انسان و محیط‌زیست است.
راهکارهای پیشگیری
تا زمانی که سازوکار دقیق آسیب‌زایی میکروپلاستیک‌ها روشن شود، بهترین اقدام کاهش تماس روزانه با این ذرات است. استفاده از فیلترهای پیشرفته آب، پرهیز از بطری‌های پلاستیکی یک‌بارمصرف و جایگزین کردن لباس‌های مصنوعی با الیاف طبیعی همچون پنبه یا پشم می‌تواند میزان ورود مستقیم این آلاینده‌ها به بدن را کاهش دهد و از چرخه تولید پلاستیک‌های جدید جلوگیری کند.
