تبدیل سرب به طلا واقعاً اتفاق افتاد!
در آزمایشی شگفت‌انگیز در برخورددهنده هادرونی بزرگ (LHC) واقع در سرن، دانشمندان موفق شدند با شبیه‌سازی برخوردهای اتم‌های سرب در سرعتی نزدیک به نور، نشانه‌هایی از تولید طلا را ثبت کنند. این دستاورد علمی که به‌نوعی تحقق رؤیای کیمیاگران باستان محسوب می‌شود، در جریان برخوردهای ثبت‌شده بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ حاصل شده است.
براساس اعلام تیم پروژه آلیس (یکی از آزمایش‌های اصلی LHC)، در این بازه زمانی حدود ۸۶ میلیارد هسته طلا تولید شده که البته تنها معادل ۲۹ تریلیونیم گرم طلا بوده است. هرچند این مقدار بسیار ناچیز است و بلافاصله نیز از بین می‌رود، اما دستگاه‌های آشکارساز توانسته‌اند این فرآیند نادر را ردیابی و مستندسازی کنند.
پیش‌ازاین، کیمیاگران تصور می‌کردند چگالی مشابه بین طلا و سرب نشانه‌ای از امکان تبدیل میان این دو فلز است. اکنون علم مدرن تأیید می‌کند که این تبدیل، اگرچه در شرایط بسیار خاص و پیچیده، قابل تحقق است. زیرا طلا و سرب در ساختار اتمی تفاوتی اندک دارند؛ طلا ۷۹ پروتون و سرب ۸۲ پروتون دارد، بنابراین با حذف سه پروتون و چند نوترون، سرب می‌تواند به طلا تبدیل شود.
ابزار کلیدی در این پروژه، کالریمترهای درجه صفر (ZDC) بودند که توانستند با دقت بالا محصولات ناشی از برخوردها را تحلیل کنند. در سومین دوره آزمایش‌های LHC، دانشمندان سرعت تولید هسته‌های طلا را به حدود ۸۹ هزار عدد در ثانیه افزایش دادند—رقمی تقریباً دو برابر دوره پیشین.
اولیانا دیمیتریوا، یکی از پژوهشگران پروژه آلیس، اعلام کرد که برای نخستین بار توانستند این پدیده را به‌صورت تجربی و با دقت بالا شناسایی کنند. جان جوت، فیزیکدان دیگر تیم، نیز تأکید کرد که نتایج این پژوهش می‌تواند به بهبود مدل‌های نظری واپاشی الکترومغناطیسی کمک کند؛ مدل‌هایی که در طراحی نسل بعدی شتاب‌دهنده‌ها نیز اهمیت دارند.