پروتئین ها و نقش آنها بر بدن

پروتئین یک ماده مغذی بسیار ضروری برای بدن انسان می باشد. بعد از آب فراوانترین ماده موجود در بدن را تشکیل می دهد. در حالت کلی ۱۵% وزن بدن یک فرد را پروتئین ها تشکیل می دهند. بیشتر پروتئین بدن در عضلات اسکلتی وجود دارد اما پروتئین ها در سایر قسمت های بدن نیز نقش های مهمی را ایفا می کنند. که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود.

1-همکاری در انتقال و ذخیره سازی مواد مغذی

2-انجام واکنش های شیمیایی بدن

3-رشد بافت های مختلف بدن

4-تقویت سیستم ایمنی

عضلات بدن فقط به عنوان منبعی برای ذخیره پروتئین محسوب نمی شوند بلکه انواع واکنش های شیمیایی در آنها اتفاق می افتد.

پروتئین ها از ۲۰ اسیدآمینه تشکیل شده اند. اسیدهای آمینه واحد های ساختمانی پروتئین ها محسوب می شوند.

فرایند هضم در دستگاه گوارش باعث تجزیه و شکستن پروتئین و آزاد شدن اسیدهای آمینه می شود که از دیواره روده جذب شده و در قسمت های مختلف مانند عضلات، بافت پیوندی، سیستم ایمنی و غیره استفاده می شوند.

عضلات و بافت های بدن حاوی مقدار فراوانی پروتئین ذخیره شده می باشند و زمانیکه اسیدآمینه های موجود در رژیم غذایی برای نیازهای بدن ناکافی باشد، پروتئین بافت ها شکسته شده و اسیدآمینه ها را تولید می کنند که در بافت ها و جریان خون قرار می گیرند تا در مواقع ضروری استفاده شوند.

تمرینات ورزشی میزان نیاز به اسیدهای آمینه را در ورزشکارانی که ورزش های قدرتی و بدنسازی انجام می دهند. افزایش می دهد.

اثر پروتئین بر کاهش چربی بدن

مشخص شده است که پروتئین ها نسبت به کربوهیدرات ها و چربی ها خاصیت سیرکنندگی بیشتری دارد و مصرف رژیم های غذایی غنی از پروتئین باعث می شود که اشتهای فرد کم شود. مطالعات نشان داده که مصرف رژیم غذایی غنی از پروتئین باعث کاهش توده چربی و در عین حال نگهداری توده عضلانی در ورزشکاران می شود.

تاثیر عوامل مختلف بر کارکرد پروتئین ها

برای این که مصرف پروتئین اضافی بر رشد عضلات و تعادل نیتروژن اثر درستی داشته باشد باید به نوع و زمان مصرف پروتئین توجه شود.

عوامل دیگری نیز برای ایجاد اثرات آنابولیکی پروتئین در بدن باید مد نظر قرار گرفته شود:

مصرف کافی کربوهیدرات ها

توجه به مصرف کافی کربوهیدرات ها برای افزایش کارایی پروتئین بسیار ضروری است. زیرا مراحل ساخت و تولید و حتی نگهداری توده های عضلانی نیازمند صرف انرژی هستند. کربوهیدرات ها باعث رها شدن هورمون انسولین می شوند که یک هورمون آنابولیک بوده و به رشد عضلات کمک می نماید.

تحقیقات متخصصین تغذیه حاکی از آن است که مصرف مخلوط مکمل های پروتئینی و کربوهیدراتی قبل از تمرین میتواند به رها شدن هورمون های استرسی که منجر به تحلیل عضلات می شود منتهی شود و از سرکوب شدن سیستم ایمنی جلوگیری نماید. از طرفی مصرف این مخلوط می تواند میزان ترشح هورمون رشد را نیز افزایش دهد. مصرف مخلوط مکمل های پروتئینی و کربوهیدراتی نیم ساعت پس از اتمام تمرین باعث تسریع در سنتز گلیکوژن و افزایش ترشح هورمون های آنابولیک می شود.

مصرف کافی اسید آمینه های شاخه دار

بدون وجودکربوهیدرات ها بدن از سایر مواد مانند اسیدآمینه ها خصوصا اسیدآمینه های شاخه دار برای تولید انرژی استفاده خواهد کرد. عضلات بدن منبع اصلی ذخیره اسیدآمینه های شاخه دارهستند و زمانیکه کربوهیدرات برای تامین انرژی کافی نباشد، شکسته شده و انرژی تولید می کنند. میزان بالای اسیدآمینه های شاخه دار یک عامل بسیار مهم در ساخت عضلات است. یکی از بهترین راه های رشد عضلانی بالا نگه داشتن میزان داخل سلولی اسیدآمینه های شاخه داراست.

مصرف کافی گلوتامین

عضلات اسکلتی مهمترین مکان سنتز گلوتامین است و سایر اندام های بدن برای تامین گلوتامین مورد نیاز خود به عضلات وابسته هستند. غلظت بالای گلوتامین عضلانی برای رشد عضلات ضروری است اما تمرینات شدید ورزشی باعث کاهش غلظت آن خواهد شد. اهمیت وجود گلوتامین به این لحاظ است که در عضلات اسکلتی در اثر فعالیت، آمونیاک تولید می شود که ماده ای سمی محسوب می شود و باید سریعا از بدن دفع شود زیرا باقی ماندن آن در عضلات موجب بروز خستگی می شود.

متخصصین تغذیه بر این باورند که، تنها مصرف مقدار زیاد پروتئین هدف نیست بلکه باید مقدارکافی پروتئین را در زمان مناسب استفاده نمود تا موجب افزایش کارایی و رشد عضلات شود.